Stan prawny Właścicielem Parku Gierałtów jest Gmina Nowogrodziec. Usytuowany jest on na działce gruntu numer 523 o powierzchni 5,00 ha, położonych w obrębie Gierałtów. Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Jeleniej Górze dnia 13 lipca 1989 r. park wpisano do rejestru zabytków pod numerem 972/J jako dobro kultury o nazwie: Zabytkowy park przypałacowy w Gierałtowie.
Położenie
Park położony jest w południowo – zachodniej części wsi. Od strony wschodniej przylega do podwórza z byłymi zabudowaniami majątku oraz drogi asfaltowej prowadzącej do kościoła. Od południa przylega także do drogi asfaltowej prowadzącej do Godziszowa. Od zachodu i północy graniczy z polami uprawnymi i zabudowaniami. Około 1 km na zachód przebiega linia kolejowa relacji Jelenia Góra – Węgliniec. Na północ w odległości około 2,5 kilometra przebiega szosa Zgorzelec – Bolesławiec.
Według regionalizacji przyrodniczo – leśnej teren parku zaliczany jest do Krainy Śląskiej, Dzielnicy Równiny Dolnośląskiej i Mezoregionu Pogórza Nowogrodzieckiego. Tereny rozciągające się wokół parku noszą również nazwę Równiny Godzieszowa.
Według regionalizacji przyrodniczo – leśnej teren parku zaliczany jest do Krainy Śląskiej, Dzielnicy Równiny Dolnośląskiej i Mezoregionu Pogórza Nowogrodzieckiego. Tereny rozciągające się wokół parku noszą również nazwę Równiny Godzieszowa.
Rzeźba terenu Dominującym typem krajobrazu naturalnego są równiny peryglacyjne. Dominującym utworem geologicznym są piaski gliniaste akumulacji lodowcowej z głazami. Taki krajobraz i utwory wykształciły się w rezultacie nasunięcia się w plejstocenie lądolodu skandynawskiego. Po jego wytopieniu pozostały złoża piaszczysto – żwirowych utworów fluwioglacjalnych oraz glin zwałowych. Tak powstające osady wyrównały częściowe nierówności podłoża. W okresach topienia się lądolodu ukształtowała się dzisiejsza sieć rzeczna, wzdłuż której powstały osady tworząc poziomy tarasowe.
RoślinnośćDominującymi zespołami potencjalnej roślinności naturalnej są:
1. Calio – Carpinetum (grąd odmiany śląsko – wielkopolskiej z grabem jako gatunkiem panującym oraz z dębami, dużą rolę pełni lipa, klon, wiązy),
2. Calamagrostio – Quercetum – acydofilna dąbrowa.
Park zlokalizowany jest na siedlisku LMśw. W skład runa wchodzi cała plejada roślin zielonych, gatunkowo odpowiadających temu siedlisku, jednak bardzo liczne są tzw. rośliny ruderalne, takie jak: pokrzywa, łopian, podagrycznik, rdest ptasi, podbiał, jeżyny, komonica, ostrożeń, rosnące głównie na gruzowiskach, zaniedbanych trawnikach i dawnych alejkach. Na siedliskach lasu mieszanego, świeżego i wilgotnego bardzo często występują: przytulina wiosenna, dąbrówka rozłogowa, śmiałek pogięty, bluszcz pospolity, konwalia dwulistna, konwalia majowa, turzyce, niecierpek pospolity, fiołek leśny, zawilce, sałatnik leśny.
Najczęściej spotykane gatunki krajowych drzew liściastych to: dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion wyniosły, buk pospolity i klony. Wśród aklimatyzowanych spotykamy: kasztanowce białe, robinie akacjowe. Wśród drzew iglastych dominują rodzinny świerk pospolity oraz aklimatyzowane sosny wejmutki.
2. Calamagrostio – Quercetum – acydofilna dąbrowa.
Park zlokalizowany jest na siedlisku LMśw. W skład runa wchodzi cała plejada roślin zielonych, gatunkowo odpowiadających temu siedlisku, jednak bardzo liczne są tzw. rośliny ruderalne, takie jak: pokrzywa, łopian, podagrycznik, rdest ptasi, podbiał, jeżyny, komonica, ostrożeń, rosnące głównie na gruzowiskach, zaniedbanych trawnikach i dawnych alejkach. Na siedliskach lasu mieszanego, świeżego i wilgotnego bardzo często występują: przytulina wiosenna, dąbrówka rozłogowa, śmiałek pogięty, bluszcz pospolity, konwalia dwulistna, konwalia majowa, turzyce, niecierpek pospolity, fiołek leśny, zawilce, sałatnik leśny.
Najczęściej spotykane gatunki krajowych drzew liściastych to: dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion wyniosły, buk pospolity i klony. Wśród aklimatyzowanych spotykamy: kasztanowce białe, robinie akacjowe. Wśród drzew iglastych dominują rodzinny świerk pospolity oraz aklimatyzowane sosny wejmutki.
Analiza historyczna Dokonanie analizy historycznej jest trudne, gdyż nie natrafiono na żadne bliższe dane na temat własności oraz okresu powstania założenia parkowego. Można jedynie przypuszczać, że kolejni właściciele wsi posiadali również zabudowania dworskie wraz z parkiem. Prawdopodobnie wieś założyli kolonizatorzy niemieccy około 1250 roku. Pierwsze nazwy wsi wymienione w latach 1340 do 1350 brzmiały: Gerhardisdorf, Grischdorf, Grissdorff. W 1529 roku – Giersdorf. Pierwszy czynsz z Gierałtowa pobierali Penzingowie z Pieńska, a od 1406 roku Rechenbergowie z Osiecznycy.
Niektóre z najstarszych drzew rosnących dziś w parku są pozostałością istniejącego tu niegdyś drzewostanu dębowego. W latach 1800-1850 ten istniejący drzewostan parkowy został przypuszczalnie przeprojektowany i wzbogacony nowymi nasadzeniami drzew iglastych i liściastych, głównie: sosna wejmutka, świerk pospolity, Platon klonolistny, kasztanowiec zwyczajny, dąb czerwony, wiąz szypułkowy, topola biała.
Niektóre z najstarszych drzew rosnących dziś w parku są pozostałością istniejącego tu niegdyś drzewostanu dębowego. W latach 1800-1850 ten istniejący drzewostan parkowy został przypuszczalnie przeprojektowany i wzbogacony nowymi nasadzeniami drzew iglastych i liściastych, głównie: sosna wejmutka, świerk pospolity, Platon klonolistny, kasztanowiec zwyczajny, dąb czerwony, wiąz szypułkowy, topola biała.
Częścią składową parku prawdopodobnie były także zbiorniki wodne zlokalizowane od strony południowej.
Opracowano na podstawie Operatu Dendrologicznego Zabytkowego Parku w Gierałtowie wykonanego przez Wojciecha Moskaluka na zlecenie Urzędu Miejskiego w Nowogrodźcu
.jpg)
