>>Wywiad z Sołtysem miejscowości Stari Martinac Miroslavem Ćetojevićem - o partnerstwie i przyjaźni "Na Tapecie – Miroslaw Ćetojewić z Gminy Srbac"<<
Dnia 9 września 2011 roku Burmistrz Nowogrodźca Robert Relich wystąpił do władz Gminy Srbac (Republika Serbska Bośni i Hercegowiny) z inicjatywą nawiązania współpracy partnerskiej. 19 kwietnia 2012 roku na uroczystej XXI Sesji Rady Miejskiej w Nowogrodźcu została podpisana przez Burmistrza Nowogrodźca Roberta Relicha i ówczesnego Načelnika Gminy Srbac Živko Mikulić Umowa Dotycząca Nawiązania Partnerstwa i Współpracy Pomiędzy Gminą Nowogrodziec (Polska) i Gminą Srbac (Republika Serbska Bośni i Hercegowiny). Umowa ta przewiduje współpracę w dziedzinach życia gospodarczego, społecznego, kulturalnego, edukacyjnego i publicznego na zasadach dobrowolnej współpracy w celu ustanowienia braterskich stosunków między obu narodami i pogłębienia stosunków między mieszkańcami obu gmin. „Wszystkie kontakty opierać się będą na przyjaźni, która już połączyła nasze regiony poprzez wspólną historię. Spodziewam się, iż współpraca między Gminą Srbac i Gminą Nowogrodziec przyniesie wiele korzyści Mieszkańcom obu gmin, będzie kontynuacją wspólnej historii obu narodów" - powiedział podczas uroczystej XXI Sesji Rady Miejskiej w Nowogrodźcu Burmistrz Nowogrodźca Robert Relich.
Od tego czasu relacje między Gminami Nowogrodziec i Srbac są przykładem prawdziwego partnerstwa, wzajemnego wspierania się, zaufania oraz przyjaźni. Wizyty odbywają się w bardzo życzliwej, ciepłej i przyjaznej atmosferze. Nasi partnerzy wyrażają wdzięczność i ogromne zadowolenie z nawiązanego partnerstwa, pomocy i wsparcia, okazanego przez polskich partnerów. Mieszkańcy naszej gminy pomagali serbskim braciom zwalczać skutki powodzi, która nawiedziła Bośnię i Hercegowinę w maju 2014 roku. Wśród gmin dotkniętych kataklizmem znalazła się także Gmina Srbac – nasza gmina partnerska. Naczelnik Gminy Srbac Drago Ćirić poinformował Burmistrza Roberta Relicha, iż Gminę Srbac spotkała wielka katastrofa – powódź, z następstwami której cały czas się zmagają. Tylko niektóre tereny gminy udało się uratować, lecz straty są olbrzymie. "W imieniu władz Gminy Srbac zwracam się do wszystkich Ludzi Dobrej Woli o pomoc mieszkańcom naszej partnerskiej Gminy Srbac. Nie pozostańmy obojętni!" - taki był apel Gospodarza Gminy Nowogrodziec. Nie pozostaliśmy obojętni, co z pewnością zostało docenione przez naszych serbskich przyjaciół.
Relacje między naszymi narodami, przyjaźń i wzajemna pomoc są bardzo ważnym elementem partnerstwa. Również priorytetem działań współpracy partnerskiej dla władz samorządowych było i jest uhonorowanie pamięci naszych przodków, pochowanych na ziemiach serbskich. Burmistrz Robert Relich niejednokrotnie zwracał się do władz Gminy Srbac z prośbą o sprzyjanie i pomoc w odnalezieniu wszelkich śladów, historii Polaków na terenie gminy Srbac, a przede wszystkim – o dbanie i szacunek do naszych świątyń: cmentarzy i pomników polskich. ”Jeździmy tam po to, by pamięć o życiu trzech pokoleń Polaków na ziemiach serbskich była wciąż żywa. Jeździmy, by zapalać znicze i modlić się na polskich grobach i przy polskich pomnikach, wyrażając w ten sposób swój podziw i szacunek dla naszych przodków, którzy żyli i ciężko pracowali daleko od swojej Ojczyzny, ale zawsze pamiętali, że są Polakami. Jest to bardzo istotny element naszego partnerstwa” – podkreśla Robert Relich.
Na terenie Gminy Srbac znajdują się trzy cmentarze polskie: w Novi Martinac, w Rakovac i Grabašnici oraz wspólny Jugosłowiańsko – Polski Cmentarz, na którym są pochowani zaginieni podczas wojny Wyzwolenia Narodowego. Ten cmentarz znajduje się w Srbac. Polski cmentarz w Novi Martinac pod koniec kwietnia 2013 roku został wpisany do rejestru zagrożonych zabytków narodowych Bośni i Hercegowiny. Decyzja ta została przyjęta przez Komisję zachowania pomników narodowych Bośni i Hercegowiny, która zajmie się zbadaniem tego terenu oraz oznakowaniem grobów. Z ogromną wdzięcznością i wyrazami uznania przyjęliśmy wiadomość z partnerskiej Gminy Srbac o wpisaniu polskiego cmentarza w Nowym Martyńcu na listę zabytków narodowych Bośni i Hercegowiny.
Wszystkie przedsięwzięcia, spotkania były możliwe dzięki nawiązanej współpracy na podstawie partnerskiej umowy pomiędzy Gminami Srbac i Nowogrodziec.
Umowa Dotycząca Nawiązania Partnerstwa i Współpracy Pomiędzy Gminą Nowogrodziec (Polska) i Gminą Srbac (Republika Serbska Bośni i Hercegowiny)