Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00, na rozkaz dowódcy Armii Krajowej generała Tadeusza Bora Komorowskiego.

Powstanie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób wzmocnić międzynarodową pozycję rządu RP na uchodźstwie oraz powstrzymać realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski.
Generał Tadeusz Bór Komorowski, rodzinnie związany ze Świrzem, miejscem życia Mieszkańców Gierałtowa, podjął decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego. Uznawał, że "zawdzięczanie uwolnienia Warszawy przez Rosję byłoby zrezygnowaniem z niepodległości i poddaniem się Rosji”.
„ŻOŁNIERZE STOLICY! Wydałem dziś upragniony przez Was rozkaz do jawnej walki z odwiecznym wrogiem Polski, najeźdźcą niemieckim. Po pięciu blisko latach nieprzerwanej walki, prowadzonej w podziemiach konspiracji, stajecie dziś otwarcie z bronią w ręku, by Ojczyźnie przywrócić wolność i wymierzyć zbrodniarzom niemieckim przykładną karę za terror i zbrodnie dokonane na ziemiach Polskich”.
Wydarzenie patriotyczne przelewu krwi i ofiarowania życia, walki zbrojnej o wolność i niepodległość – przywołuje powracające wspomnienie o Kresach, jednocześnie nawiązuje do konkretnych osób, miejsc i zdarzeń historycznych.
Jedną z takich postaci, godnych przedstawienia, jest generał Tadeusz Komorowski "Bór". Urodzony 1 czerwca 1895 r. w Chorobowie w powiecie Brzeżany, obecnie na Ukrainie, był synem powstańca styczniowego. W czasie pierwszej wojny światowej służył w armii austriackiej, dowodził plutonem na froncie rosyjskim i włoskim. Od 1918 r. w armii WP, walczył w wojnie polsko-radzieckiej, gdzie został ranny. W okresie dwudziestolecia międzywojennego ciągle związany z wojskiem. Brał również udział w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 r. w Konkursie Konia Wierzchowego oraz kierował grupą przygotowawczą przed Olimpiadą w Berlinie w 1936 r. W 1939 r. dowodził osłoną Wisły na odcinku od Góry Kalwarii do Dęblina. Od samego początku wojny należał do konspiracji. Po aresztowaniu generała "Grota" Roweckiego w czerwcu 1943 r. objął stanowisko Dowódcy AK. 31 lipca 1944 r. wraz z Delegatem Rządu na Kraj J. S. Jankowskim podjął decyzję rozpoczęcia akcji "Burza" w Warszawie. 2 października 1944 r. podpisał kapitulację Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej. Następnie przebywał w Oflagu. Po wojnie mieszkał w Londynie. Zmarł w 1966 r. Spoczywa w kwaterze Komendy Głównej AK na warszawskich Powązkach.
Nawiązując do postaci generała Tadeusza Komorowskiego pragnę podkreślić, że miejscem Jego lat życia był Świrz położony na południowy wschód od Lwowa. Tamtejszy zamek, będący od początków XX w. w rękach Ireny z Lazametów i Tadeusza Komorowskiego, w okresie XX - lecia międzywojennego przeżywał swój rozkwit. Pobudowany jeszcze w XV w. przez książąt Świrskich, przechodził różne koleje losu, od najazdów, oblężeń po planowe przebudowy. Tam właśnie przyszły Dowódca AK rósł do wielkiej historycznej roli, do której między innymi powracamy pamięcią 1 sierpnia 2015 roku w naszej Gminie Nowogrodziec. Cześć Jego Pamięci i Powstańcom Powstania Warszawskiego!

                                                                                                                                                       Robert Relich
                                                                     Generał Tadeusz Bór Komorowski                        Burmistrz Nowogrodźca  

Zamek w Świrzu