Tadeusz Bor Komorowski zd

Generał Tadeusz Bór Komorowski, rodzinnie związany ze Świrzem, miejscem życia Mieszkańców Gierałtowa, Gmina Nowogrodziec, podjął decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego. Uznawał, że "zawdzięczanie uwolnienia Warszawy przez Rosję byłoby zrezygnowaniem z niepodległości i poddaniem się Rosji”.

ŻOŁNIERZE STOLICY! Wydałem dziś upragniony przez Was rozkaz do jawnej walki z odwiecznym wrogiem Polski, najeźdźcą niemieckim. Po pięciu blisko latach nieprzerwanej walki, prowadzonej w podziemiach konspiracji, stajecie dziś otwarcie z bronią w ręku, by ojczyźnie przywrócić wolność i wymierzyć zbrodniarzom niemieckim przykładną karę za terror i zbrodnie dokonane na ziemiach Polskich.

Drodzy Mieszkańcy,

Obchodzimy 70 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Wydarzenie patriotyczne przelewu krwi i ofiarowania życia, walki zbrojnej o wolność i niepodległość – przywołuje powracające wspomnienie o Kresach, jednocześnie nawiązuje do konkretnych osób, miejsc i zdarzeń historycznych.

Jedną z takich postaci, godnych przedstawienia, jest generał Tadeusz Komorowski "Bór". Urodzony 1 czerwca 1895 r. w Chorobowie w powiecie Brzeżany, obecnie na Ukrainie, był synem powstańca styczniowego. W czasie pierwszej wojny światowej służył w armii austriackiej, dowodził plutonem na froncie rosyjskim i włoskim. Od 1918 r. w armii WP, walczył w wojnie polsko-radzieckiej, gdzie został ranny. W okresie dwudziestolecia międzywojennego ciągle związany z wojskiem. Brał również udział w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 r. w Konkursie Konia Wierzchowego oraz kierował grupą przygotowawczą przed Olimpiadą w Berlinie w 1936 r. W 1939 r. dowodził osłoną Wisły  na odcinku od Góry Kalwarii do Dęblina. Od samego początku wojny należał do konspiracji. Po aresztowaniu generała "Grota" Roweckiego w czerwcu 1943 r. objął stanowisko Dowódcy AK. 31 lipca 1944 r. wraz z Delegatem Rządu na Kraj J. S. Jankowskim podjął decyzję rozpoczęcia akcji "Burza" w Warszawie. 2 października 1944 r. podpisał kapitulację Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej. Następnie przebywał w Oflagu. Po wojnie mieszkał w Londynie. Zmarł w 1966 r. Spoczywa w kwaterze Komendy Głównej AK na warszawskich Powązkach.

Nawiązując do postaci generała Tadeusza Komorowskiego pragnę podkreślić, że miejscem Jego lat życia był Świrz położony na południowy wschód od Lwowa. Tamtejszy zamek, będący od początków XX w. w rękach Ireny z Lazametów i Tadeusza Komorowskiego, w okresie XX - lecia międzywojennego przeżywał swój rozkwit. Pobudowany jeszcze w XV w. przez książąt Świrskich przechodził różne koleje losu, od najazdów, oblężeń po planowe przebudowy.  Tam właśnie przyszły Dowódca AK rósł do wielkiej historycznej roli, do której między innymi powracamy pamięcią 1 sierpnia 2014 roku w naszej Gminie Nowogrodziec. Cześć Jego Pamięci i Powstańcom Powstania Warszawskiego!

Robert Relich

Burmistrz Nowogrodźca

Świrz zdjęcia