Zwierzęta jako najbardziej zróżnicowane gatunkowo organizmy, towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. Świadomość, że można czerpać z nich korzyść (źródło pożywienia, siła pociągowa, zapewnienie bezpieczeństwa) była impulsem do oswojenia niektórych z nich. Choć od pierwszych udomowień zwierząt minęły wieki (np. owca domowa 9000-7000 p.n.e. [1]), człowiek często zapomina, że zwierzęta zachowały pierwotny instynkt, który nie zawsze można przewidzieć. Mogą wówczas stanowić bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia człowieka.

Ze względu na fakt, iż praca przy hodowli zwierząt w gospodarstwie ma charakter ciągły (gospodarz każdego dnia bez względu na porę roku musi wykonywać pracę związaną z obsługą zwierząt), występuje duże ryzyko powstania wypadku.

Z danych KRUS wynika, że rocznie ok. 2 000 osób doznaje urazu podczas pracy ze zwierzętami, a kilka traci życie. Najczęstsze przyczyny niebezpiecznych zdarzeń to:

• Reakcja zwierząt na nieznane bodźce i otoczenie (podejście do zwierząt bez uprzedzenia, hałas, ból, strach),
• Narowistość i agresja zwierząt,
• Niewłaściwy sposób obsługi,
• Nieodpowiednie warunki bytowania (nadmierne zagęszczenie, brak dostępu do wody, paszy oraz wybiegów),
• Infrastruktura nieprzygotowana do profilu produkcji i obsady zwierząt (brak korytarzy paszowych, ogrodzeń, ciasnota),
• Nieprawidłowe metody poskramiania,
• Wady konstrukcyjne budynków (niezabezpieczone otwory zrzutowe, studzienki i kanały gnojowe) [2].

Świadomość zagrożeń i znajomość zachowań zwierząt, zaspokojenie ich potrzeb bytowych, przyjazne nastawienie obsługującego, powtarzalność czynności podczas codziennej obsługi ograniczają ryzyko niebezpiecznych zdarzeń, które kończą się dotkliwymi urazami, stresem i stratą czasu.

Należy pamiętać, że odpowiednie traktowanie zwierząt inwentarskich jest uregulowane prawnie. Powinno również być podyktowane względami etycznymi i praktycznymi. Zwierzęta poddane w mniejszym stopniu czynnikom stresogennym są zdrowsze i bardziej wydajne, a ich obsługa łatwiejsza i bezpieczniejsza.

Miejmy również na uwadze, że zwierzęta są spokojniejsze, jeżeli opiekują się nimi znane im i przyjaźnie nastawione osoby.

Przestraszone lub zaskoczone zwierzę może ugryźć, kopnąć, przewrócić, przygnieść, stratować.

Rozdrażnione zwierzę może zaatakować.

Zanim podejdziesz do zwierzęcia pamiętaj, aby:

• Być zdecydowanym, ale spokojnym i ostrożnym,
• Uprzedzić zwierzęta głosem, że się zbliżasz,
• Nie wchodzić między zwierzęta bez ostrzeżenia,
• Oswajać zwierzęta dotykiem, gdy będziesz między nimi,
• Nie podchodzić do zwierząt od tyłu bez wcześniejszego ostrzeżenia,
• Nie pracować ze zwierzętami po wypiciu alkoholu,
• Nie pozwalać na bezmyślne drażnienie zwierząt i znęcanie się nad nimi [2].

Bibliografia

[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Domestykacja_zwierz%C4%85t

[2] broszura „Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich”, Oficyna Wydawnicza Oikos
Sp.z o.o. na zlecenie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

Rysunek – opracowanie własne.

Żródło: KRUS, Sebasian Fijałkowski